Chơi hụi ảo, rủi ro thật từ vụ việc vỡ hụi 200 tỷ

Công an xã Xuân Thới Sơn (TP.HCM) đang xác minh thông tin về vụ vỡ hụi 200 tỉ đồng; dây hụi được tổ chức qua mạng xã hội.

Sự việc như một lời cảnh báo nghiêm trọng về rủi ro của hụi online. Việc tổ chức qua mạng xã hội giúp hình thức này lan nhanh, thu hút nhiều người tham gia một cách dễ dàng nhưng rủi ro thì luôn rình rập để lấy đi đồng tiền chính đáng của người chơi.

Chơi hụi ảo, rủi ro thật

Chỉ cần gõ từ khóa “chơi hụi” trên mạng xã hội, hàng loạt hội nhóm hiện ra với những lời mời gọi hấp dẫn: góp từ vài trăm ngàn đến vài triệu đồng, hứa hẹn sinh lời nhanh.

Không cần quen biết, chẳng phải bà con thân thích, những dây hụi giá trị hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng vẫn “trôi nổi” trên các tài khoản ảo. Người chơi hụi đặt niềm tin hoàn toàn vào sự uy tín và đạo đức của chủ hụi, vốn rất mong manh trong môi trường ảo.

Để khởi động một dây hụi trên mạng xã hội cũng không hề phức tạp. Chỉ bằng vài thao tác, chủ hụi lập ngay một nhóm chat trên Facebook hay Zalo, đặt tên theo ý thích rồi lần lượt kéo người vào. Toàn bộ thông tin về các thành viên, từ lai lịch, công việc cho đến mức độ đáng tin cậy đều nằm trong tay chủ nhóm, còn người chơi chỉ biết nhau qua vài dòng tin nhắn và số tài khoản ngân hàng.

Về rủi ro pháp lý khi chơi hụi online, ThS-LS Nguyễn Tấn Đạt, Đoàn Luật sư TP.HCM, cho biết khi xảy ra tranh chấp, nếu khởi kiện thì sẽ gặp khó trong việc chứng minh tư cách khởi kiện, tư cách trong quan hệ tranh chấp, chứng minh về quyền lợi có được trong quan hệ hụi – họ – biêu – phường và nghĩa vụ đã thực hiện trong quan hệ tranh chấp này. Vì hoàn toàn không có một chứng cứ hay văn bản nào được lập theo quy định của pháp luật.

Khi sự kiện pháp lý xảy ra, hụi viên có thể sẽ phải gánh chịu thiệt hại về tài sản là điều đầu tiên, nếu vụ việc không thỏa thuận được, việc thu hồi tài sản phải đợi các bước tiến hành thủ tục tố tụng của cơ quan có thẩm quyền (cả dân sự lẫn hình sự).

Nếu vụ án khởi tố hình sự, thì phải theo các thủ tục tố tụng hình sự, sau đó hụi viên (bị hại) sẽ nhận lại được tài sản theo bản án;

Nếu không có dấu hiệu hình sự, thì hụi viên phải khởi kiện dân sự, và phải tham gia vào quá trình tố tụng dân sự, quyền lợi sẽ được ghi nhận theo bản án;

Nếu có thỏa thuận được thì khả năng thu hồi tài sản lại như ban đầu cũng rất khó, vì lúc đó chủ hụi đang phải chịu trách nhiệm với rất nhiều người (hụi viên).

Chế tài pháp lý đã có, vẫn nên cẩn trọng

ThS-LS Nguyễn Tấn Đạt cho biết Nghị định 19/2019 quy định rõ việc tổ chức họ, hụi, biêu, phường (sau đây gọi tắt là hụi) phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của pháp luật dân sự. Việc tổ chức hụi chỉ được thực hiện nhằm mục đích tương trợ lẫn nhau giữa những người tham gia quan hệ về hụi. Không được tổ chức hụi để cho vay lãi nặng, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, huy động vốn trái pháp luật hoặc các hành vi vi phạm pháp luật khác.

Như vậy tùy tính chất, mức độ, hậu quả của hành vi có thể xem xét về trách nhiệm dân sự, hình sự hoặc xử lý hành chính.

Nếu chủ hụi có hành vi dùng thủ đoạn gian dối để lôi kéo người chơi cho vay tham gia hụi, với mục đích là sau khi huy động được số tiền lớn thì bỏ trốn hoặc dùng nhiều cách để không trả lại tiền cho người tham gia nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản thì có dấu hiệu của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 BLHS).

Trường hợp chủ hụi nhận tiền hoặc tài sản thông qua hợp đồng, đến hạn có nghĩa vụ trả lại nhưng cố tình không trả dù có khả năng trả; hoặc sử dụng số tiền, tài sản đó vào mục đích cá nhân dẫn đến mất khả năng thanh toán thì có dấu hiệu của tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (Điều 175 BLHS).

Về trách nhiệm dân sự, căn cứ theo Điều 471 BLDS năm 2015 quy định về họ, hụi, biêu, phường (gọi chung là hụi) là hình thức giao dịch về tài sản theo tập quán trên cơ sở thỏa thuận của một nhóm người tập hợp nhau lại cùng định ra số người, thời gian, số tiền hoặc tài sản khác, thể thức góp, lĩnh hụi và quyền, nghĩa vụ của các thành viên. Việc tổ chức hụi nhằm mục đích tương trợ trong nhân dân được thực hiện theo quy định của pháp luật. Trường hợp việc tổ chức hụi có lãi thì mức lãi suất phải tuân theo quy định của BLDS.

Về xử lý hành chính, Điều 16 Nghị định số 144/2021 có quy định về chế tài liên quan đến các hành vi vi phạm quy định về họ, hụi, biêu, phường…

“Tuy pháp luật đã có các quy định và chế tài liên quan đến các giao dịch tài chính online nhưng người chơi cũng cần nâng cao cảnh giác. Bởi việc tìm kiếm chứng cứ chứng minh cũng như tìm chủ hụi để chịu trách nhiệm là vô cùng nan giải. Người chơi chỉ nên tham gia vào các kênh đầu tư chính thức, hợp pháp để bảo vệ tài sản của mình trước những biến tướng lừa đảo tinh vi trên không gian mạng” – ThS-LS Nguyễn Tấn Đạt nói.

Mời quý khách hàng đọc bài viết trên báo PLO: https://plo.vn/vo-hui-200-ti-hang-chuc-nguoi-bat-an-vi-mat-tien-ti-chu-hui-noi-met-moi-post872537.html